Sàng lọc tinh trùng – Bước chuẩn bị quan trọng trong IUI và IVF

Một trong những yếu tố quyết định thành công của một ca IUI hay IVF nằm ở khâu sàng lọc tinh trùng. Các bác sĩ sẽ tiến hành chọn và lọc rửa những tinh trùng đạt chất lượng tốt nhất trước khi bơm vào buồng tử cung hay thụ tinh trong ống nghiệm.

Tại sao phải tiến hành sàng lọc tinh trùng?

Sàng lọc tinh trùng hay lọc rửa tinh trùng là bước chuẩn bị cơ bản quan trọng, ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công của các phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện nay. Đây là thao tác giúp làm sạch tinh trùng, loại bỏ các tinh trùng chết, cặn bẩn, tinh tương và giữ lại những tinh trùng khỏe đạt yêu cầu.

Tinh trùng sau khi được lấy ra từ cơ thể của người nam sẽ được cho vào một loại hóa chất có sẵn cũng chính là môi trường nuôi cấy tinh trùng rồi đưa vào máy quay ly tâm. Lực ly tâm sẽ phân tách tinh trùng khỏe sang một bên và các tinh trùng chết, dị dạng, yếu sang một bên khác.

Nhờ việc sàng lọc tinh trùng sẽ giúp cho các bác sĩ có thể lựa chọn được những tinh trùng có chất lượng tốt nhất để nâng cao khả năng thành công khi thực hiện thụ tinh nhân tạo hay trong ống nghiệm.

Các phương pháp chọn lọc tinh trùng

1. Phương pháp Ly tâm Gradient nồng độ

Đây là một trong những phương pháp được áp dụng phổ biến tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản, nhưng nhìn chung kỹ thuật này chỉ dừng ở mức đánh giá về hình thái và chưa đi sâu vào phân tích yếu tố di truyền.

Nguyên lý cơ bản của phương pháp ly tâm Gradient là sử dụng hai lớp dung dịch lọc có nồng độ hạt silica khác nhau là 45% và 90% để tiến hành chọn lọc tinh trùng.

Các tế bào lạ, tinh tương hay tinh trùng chết, dị tật sẽ được giữ lại ở lớp lọc. Trong khi đó, những tinh trùng khỏe mạnh có khả năng di động tốt sẽ vượt qua màng lọc và di chuyển xuống đáy ống ly tâm.

Các chuyên gia phôi học sẽ dựa vào hình dạng để đánh giá và chọn lọc trong số những tinh trùng dưới đáy một số con đạt chất lượng tốt để tiến hành cấy tinh trùng hoặc thực hiện ICSI.

2. Phương pháp Swim-up – “bơi lên trực tiếp”

Giống như Gradient thì Swim-up cũng là phương pháp được sử dụng rộng rãi và cũng dựa phần lớn vào khả năng di động của tinh trùng để chọn lọc.

Sau khi đặt tinh trùng vào môi trường nuôi cấy và đặt nghiêng trong tủ âm 45 độ trong khoảng thời gian 45 phút. Những tinh trùng khỏe có khả năng di động tốt sẽ bơi lên trên. Các chuyên gia phôi học sẽ đánh giá bằng cảm quan và chọn ra những tinh trùng đạt tiêu chuẩn.

Swim-up đòi hỏi mẫu tinh trùng phải có mật độ cao và di động tốt.

3. Phương pháp lựa chọn tinh trùng sống bằng laser (LAISS)

Đối với phương pháp LAISS, các chuyên viên sẽ sử dụng tia laser để tác động lên phần đuôi của tinh trùng và sẽ quan sát được 2 hiện tượng sẽ xảy ra: một là tinh trùng cong đuôi lại sau khi chịu tác động của laser và hai là tinh trùng không có phản ứng gì.

Kết quả chỉ ra rằng tinh trùng cong đuôi chính là tinh trùng sống và có thể sử dụng chúng để thụ tinh với trứng. Đặc biệt phương pháp LAISS được đánh giá là khá an toàn vì tia laser chỉ tác động đến phần đuôi tinh trùng và không gây bất kỳ ảnh hưởng xấu nào đến phần đầu – nơi có chứa vật chất di truyền.

4. Phương pháp chọn lọc tinh trùng bằng từ trường (MACS)

Nếu như Gradient và Swim-up là hai phương pháp dựa vào các yếu tố cảm quan về hình dạng để chọn lọc tinh trùng và không đi sâu vào phân tích các yếu tố di truyền thì MACS sẽ giúp loại bỏ hoàn toàn tinh trùng có phân mảnh ADN.

Chính vì thế, phương pháp này được chỉ định cho các trường hợp như: người chồng có tỉ lệ phân mảnh ADN cao; số lượng tinh trùng chết và bất thường nhiều; sẩy thai hoặc liên tục thất bại trong các kỳ IVF trước đó; tinh trùng được lấy từ các thủ thuật như PESA, TESE, MESA…

Các tinh trùng bất thường sẽ đi qua cột lọc có từ trường, các tinh trùng sẽ được đánh dấu bằng các vi hạt từ sẽ bị giữ lại và loại bỏ, trong đó các tinh trùng còn lại là các mẫu đạt yêu cầu để sử dụng trong ICSI.